Jezioro Solińskie
Zalew soliński jest największym w Polsce sztucznym zbiornikiem wodnym retencyjno-energetycznym o rekordowej pojemności 474 mln m³, powierzchni 22 km² i linii brzegowej 156 km. Powstał jako odpowiedź na potrzebę ochrony doliny Sanu przed powodziami. Jego utworzenie, podobnie jak wysiedlenia ludności w latach 1945-47, zdecydowało o współczesnym obliczu Bieszczadów i zapoczątkowało pisanie niemal od początku historii tego regionu.
Pomysł budowy zrodził się już w okresie międzywojennym, a twórcą koncepcji zbiornika wodnego na Sanie w Solinie, jak również w Myczkowcach, był prof. Karol Pomianowski, jeden z najwybitniejszych w owym czasie hydroenergetyków i hydrologów w Polsce.
Na początku lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku okolice Soliny stały się bodaj największym placem budowy Polski Ludowej. W szczytowym okresie pracowało tutaj około 2 tysięcy ludzi z całego kraju. Wśród nich Kazimierz Orłoś, radca prawny na budowie, znany jednak bardziej jako autor książki „Cudowna melina”, groteskowo opisującej rzeczywistość głębokiej prowincji. Tutaj także powstawały przynajmniej w części książki Pawła Jasienicy, odwiedzającego pracującą przy budowie zbiornika córkę Ewę Beyer. Natomiast sam plac budowy posłużył jako scenografia do filmu „Chudy i inni” (1967 r.), powstałego na kanwie opowiadania Władysława Dymnego.
fot. Waldemar Sosnowski
Powstała w Solinie zapora typu ciężkiego liczy sobie 644 m długości i 82 m wysokości, jej kubatura sięga 760 mln m³, zaś waga przekracza 2 mln ton. Gdyby z betonu do niej użytego odlać sześciany o boku dł. 1m i ułożyć je jeden za drugi, to powstałby mur od Soliny aż po wyspę Wolin. Maksymalne spiętrzenie wody przy zaporze wynosi 60 m i sięga wówczas poziomicy 421,5 m, natomiast dopuszczalne minimum to 41,5 m. Pojemność retencyjna zbiornika wynosi 300 mln m³. Istniejąca przy zaporze elektrownia o mocy 120 MW wytwarza rocznie do 150 mln KWh energii. Na zalewie znajdują się trzy wyspy: Duża, Skalista i Mała, zwana Zajęczą. Przy wyjątkowo niskim stanie wody wynurza się wyspa, zwana wyspą Okresową. W lecie średni poziom wody sięga 416 m n.p.m. Największa głębia 48-50 m jest przy zaporze i w fiordzie Nelsona.
Spiętrzone wody zalewu zalały znaczne obszary kilku wsi: Chrewtu, Teleśnicy Sannej, Rajskiego, Sokolego, Soliny z przysiółkami, Wołkowi, Zawozu. Na dnie zalewu znalazło się 5 cmentarzy, częściowo ekshumowanych.
Niemal od samego początku istnienia zapora posłużyła do koncentracji bazy wypoczynkowo-rekreacyjnej. Powstały tutaj licznie ośrodki wczasowe, stałe i sezonowe, rozwinęła się także infrastruktura agroturystyczna.
Zalew soliński sprzyja w głównej mierze turystyce wodnej, realizowanej poprzez kilkanaście ośrodków żeglarskich i przystani jachtowych umiejscowionych wokół zalewu. Sezon żeglarski na zalewie solińskim trwa od maja do listopada, przy czym najlepsze żeglowanie ze względu na wiatr jest w maju i czerwcu oraz we wrześniu i październiku. Wówczas wiatr osiąga prędkość 5-7 m/s, zaś w porywach 15-17m/s. W lipcu i sierpniu natomiast 3-4 m/s. Najkorzystniej żegluje się w godzinach 10-18. Najwyższe fale osiągają 50-70 cm. Wiosną i jesienią występują liczne zamglenia. Zalew soliński jest szczególnie atrakcyjny dla żeglarzy preferujących dużą zmienność wiatrów.
Bezpieczeństwa amatorów turystyki wodnej strzegą ratownicy Bieszczadzkiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz Policja Wodna.
W 1974 r. leżący nad zalewem solińskim Polańczyk uzyskał statut uzdrowiska. Występujące tutaj wody mineralne: wodoro-chlorkowo-sodowe, wodoro-węglowo-chlorkowe i wodoro-węglowo-chlorkowo-bromowo-jodowe oraz swoisty klimat pozwalają na leczenie wielu schorzeń, w tym chorób układu moczowego i układu oddechowego.
źródła:
http://www.esolina.pl;
http://www.bryza.bieszczady.pl;